Praca zbiorowa- ,,Przedwojenna Polska w liczbach".

Autor: praca zbiorowa

Tytuł: ,,Przedwojenna Polska w liczbach".

Wydawnictwo: Bellona

Rok wydania: 2022 (wydanie II poprawione)

Ilość stron: 384

Moja ocena: 9/10

Dziękuję wydawnictwu Bellona za możliwość zapoznania się z tą skarbnicą wiedzy statystycznej o odrodzonej Polsce. 

Autorami opracowania są: Kamil Janicki, Dariusz Kaliński Rafał Kuzak oraz Aleksandra Zaprutko-Janicka. 

Konstrukcja omawianej książki przywodzi mi na myśl proces tworzenia się naszego państwa po odzyskaniu niepodległości. Kolejne rozdziały traktują o coraz to bardziej szczegółowych danych, całość zaczyna się od omówienia początków państwowości, granic, struktury ludności, aż po dostęp do nowinek technicznych z tamtych lat czy funkcjonowanie instytucji państwowych. Według mnie jest to rozwiązanie intrygujące, które służy lepszemu wyobrażeniu sobie jak złożonym procesem jest tworzenie się państwa. 

Dane pochodzą w największej mierze z dwóch spisów powszechnych, pierwszy odbył się w 1921 roku (nie objęto badaniami Górnego Śląska i Wilna), drugi odbył się w 1931 roku (dane publikowano przez 7 kolejnych lat). Ponadto autorzy sięgnęli do szeregu ustaw, dekretów, artykułów prasowych, wspomnień oraz opracowań szczegółowych związanych z omawianymi elementami działalności państwa. 

Plusem jest też spory zbiór zdjęć, ilustracji, przedruków (np. plakatów o referendach) dopasowanych do omawianego obszaru życia Polaków. Dzięki nim można sobie unaocznić pewne opisywane zjawiska i wydarzenia. 

Autorzy postąpili moim zdaniem roztropnie planując długość rozdziałów na ok. 10-15 stron każdy. Dzięki takiemu zabiegowi czytelnik nie znudzi się zanadto omawianą ,,kategorią" statystyczną, a gdy będzie chciał skorzystać z książki jak z pewnego rodzaju encyklopedii statystycznej odnalezienie potrzebnej informacji będzie dość proste. 

Z ciekawostek statystycznych jakie poznałem w czasie lektury omawianej książki mogę wymienić takie: 

1. Pierwsze telefony w Polsce pojawiły się w 1877 roku, jednak rozwój sieci był bardzo powolny. Początkowo dzwonić można było tylko z tzw. rozmównic na pocztach. 

2. W 1921 roku nastąpił rozwój lotnictwa pasażerskiego w Polsce. 

3. W 1929 roku LOT swoją działalnością powoduje likwidację kilku mniejszych przewoźników. 

4. W 1934 roku zaczęło działać lotnisko na Okęciu. 

Ponadto nie wiedziałem wcześniej, że w okolicach 1930 roku GUS manipulował niektórymi danymi statystycznymi, w szczególności związanymi z bezrobociem (czas Wielkiego Kryzysu). Czyniono to przez włączanie i wyłączanie ze zbiorów danych niektórych grup zawodowych (np. uczących się jednak bez pensji włączano do pracujących). W tym samym okresie w co 10 gminie była prohibicja, wiązało się to w głównej mierze z trudnymi do spełnienia przepisami regulującymi lokalizację wyszynku.  co więcej można było organizować referenda mające na celu wyrażenie woli mieszkańców o zakazie sprzedaży alkoholu. 

Plusy i minusy: 

+ Konstrukcja książki przypomina proces tworzenia się państwa. Dzięki temu czytelnik ma pewien fundament do zrozumienia dalszych danych statystycznych czy idących za nimi procesów. 

+ Rozdziały krótkie, a jednocześnie treściwe. Można wracać ze sporą łatwością do potrzebnych fragmentów później. 

+ Ilustracje, mapy, przedruki, które wspomagają zrozumienie omawianych zjawisk. 

+ Sporo ciekawostek, o których nie dowiemy się raczej na historii w szkole. 

- Dla niektórych odbiorców ilość statystycznych danych może być nieco za duża i mogą się zniechęcić do dalszej lektury. 

Pozdrawiam!