Jacqueline Harpman- ,,Ja, która nie poznałam mężczyzn".

Autor: Jacqueline Harpman

Tytuł: ,,Ja, która nie poznałam mężczyzn".

Wydawnictwo: ArtRage

Rok wydania: 2024 (oryginalnie 1995)

Ilość stron: 188

Tłumaczenie: Katarzyna Marczewska

Moja ocena: 8,5/10

Dziękuję wydawnictwu ArtRage za możliwość zapoznania się z wyżej wymienioną pozycją.

Główną bohaterkę (bez imienia) poznajemy, gdy wraz z 39 innymi kobietami przebywa w klatce, w tajemniczej piwnicy. Nie wiadomo do końca kto i dlaczego je uwięził. Ich jedyną aktywnością są czysto fizjologiczne sprawy. Bezimienna jest znacznie młodsza od pozostałych uwięzionych, wydaje się nawet, że została zamknięta przez pomyłkę. Nie ma żadnych wspomnień z ewentualnego wcześniejszego życia, pewnych skrawków o normalności dowiaduje się od towarzyszek niedoli. Od nich też uczy się podstaw czytania, liczenia, a także pisania (co przychodzi jej z największym trudem).

Pomieszczenia pilnuje na zmianę sześciu strażników, w tym jeden dość młody. Bohaterka zaczyna rozmyślać o nim w kontekście uczuciowym, tworzy w swojej głowie różne historie z nim w roli głównej. Snucie opowieści staje się dla niej głównym zajęciem w zamknięciu. Przy okazji zaczyna też w sposób świadomy dostrzegać niepisaną hierarchię w grupie czy wpływ uwięzienia na psychikę uwięzionych.

Bezimienna stopniowo zbliża się do jednej z kobiet, o imieniu Théa. Razem z nią zastanawia się kto i dlaczego zamknął je w piwnicy, bohaterka dowiaduje się też o przeszłości, relacjach z mężczyznami itp. Od swojej mentorki dowiaduje się też o swojej urodzie (wcześniej bez luster czy powierzchni odbijającej obraz nie była w stanie zauważyć szczegółów swojego wyglądu). Wspólnie opracowują też metodę odmierzania czasu na podstawie bicia serca głównej bohaterki.

Pewnego dnia rozlega się tajemniczy alarm, strażnicy porzucają uwięzione kobiety, klucze i uciekają, klatki pozostawiając otwarte. Cała grupa zdecydowała się wyjść na zewnątrz, przez chwilę kobiety przebywały w okolicy miejsca uwięzienia, ostatecznie zdecydowały się ruszyć w podróż. Na powierzchni uwięzione zaczęły zastanawiać się czy są nadal na Ziemi czy zostały przetransportowane na jakąś obcą planetę (nie znajdują jednak jednoznacznej odpowiedzi). W czasie pierwszych dni wędrówki nie znalazły ani śladu innych ludzi. Dotarły jednak do strażnicy przypominającej tę, z której uciekły. W środku znalazły ciała 40 kobiet. W kolejnej tego typu budowli znalazły pośród ciał kobiet także ciała mężczyzn. Zostawiły tam ślad dla ewentualnych uciekinierów.

Po dwóch latach wędrowania grupa nie znalazła śladów innych istot. W międzyczasie zmarła jedna z najstarszych kobiet. Reszta przez wiele dni bezcelowo pozostawała przy jej grobie. Nie wierzyły w sens dalszej podróży, bowiem znajdowały tylko strażnice, a w nich kolejne zwłoki. Śmierć kolejnej z uwięzionych sprawiła, że grupa zdecydowała osiedlić się w pobliżu większej rzeki. Zbudowały sobie niewielką osadę, pobliską strażnicę traktowały jako magazyn potrzebnych rzeczy. Bezimienna wraz z chętnymi wybierała się na krótsze wyprawy mające na celu eksplorację i zaopatrywanie osady. Od momentu osiedlenia się zmarły jeszcze trzy kobiety.

Po 13 latach od ucieczki cała grupa postanowiła zmienić miejsce zamieszkania na odkryte w czasie jednego z krótkich wypadów bohaterki. W nowej lokalizacji zbudowały kolejną wioskę. Jednocześnie zmiana ta spowodowała w nich chęć do poznawania lub przypominania sobie różnych technik wytwarzania przedmiotów itd. Kolejne lata osiedlenia mijały niejako w rytmie kolejnych zgonów wśród kobiet. Bezimienna dostała szczególną misję związaną z tym, pomagała umierającym poprzez skracanie ich cierpień. Jedną z ostatnich ocalonych była Théa, po jej śmierci w wiosce zostały już tylko 4 kobiety.

Ostatecznie nasza bohaterka została na świecie sama, postanowiła wyruszyć w dalszą drogę. Jej podróż przebiegała w podobny sposób jak ta grupowa, w pewnej chwili bezimienna zwątpiła nawet w sens poszukiwania kogokolwiek w tym obcym świecie. Po roku podróży natknęła się na tajemniczy autobus, w którym znalazła ciała najprawdopodobniej strażników. Zebrała wszystkie przedmioty jakie przy nich znalazła, przez pewien czas przebywała w okolicy pojazdu. Gdy ruszyła na dalszą eksplorację wiedziała już jaki jest system rozlokowania strażnic, mogła dzięki temu wybierać sobie cel w sposób przemyślany. Jednocześnie założyła sobie, że odwiedzi jak najwięcej piwnic w celu złożenia hołdu zmarłym.

Pod koniec powieści bohaterka znalazła dziwny, nie widziany wcześniej kopiec. Po odkopaniu klapy dostała się do umeblowanego pomieszczenia. Postanowiła zostać na dłużej w tym miejscu. Odkrywanie kolejnych tajemnic podziemnego schronu stało się dla bezimiennej sensem życia. W bibliotece odkryła spory zbiór naukowych ksiąg, dzięki nim mogła choć trochę zrozumieć otaczający ją świat, nauczyć się nowych rzeczy. Ze schronu uczyniła sobie bazę wypadową po okolicy. Zniechęcona podobnymi znaleziskami w innych strażnicach postanowiła pozostać pod ziemią. Jednocześnie próbowała jeszcze nawiązać kontakt z ewentualnymi żyjącymi więźniami czy ogólnie innymi istotami myślącymi. Bohaterka zapada prawdopodobnie na nowotwór i umiera. Okazuje się, że książka jest jakby jej pamiętnikiem.

Plusy i minusy:

+Historia inna od sporej części znanej z fantastyki, bardzo intymna, delikatna w pewnej mierze. 

+ Niezbyt szybkie tempo narracji, czas upływający w fabule jest jakby w tle. 

+ Końcówka pozostawia czytelnika z wielkim znakiem zapytania, co stało się ostatecznie z bohaterką. 

+ Cała historia ma w sobie dużo niedopowiedzeń, choćby dotyczących katastrofy jaka sprawiła, że kobiety stały się wolne. Pozwala to na różne interpretacje całości. 

+ Książka pozostawia po sobie chęć rozmyślania o szczegółach, o kondycji społeczeństwa, ogólnie o filozoficznej stronie naszego świata.

 -Początkowo odrobinę za wiele opisów. 

-Zdarzają się drobne niedociągnięcia, na przykład związane z wiedzą bohaterki o jakimś przedmiocie czy o jakiejś jej umiejętności, nie wiadomo skąd wie czy umie coś.

Pozdrawiam!